پوشاک مبتنی بر فناوری برتر (high-tech)، در ادامه روندی که پیش از همه معماری آن را تجربه نموده بود، به منصه ظهور رسید و نفوذ تکنولوژی در تهیه آن به رشدی روزافزون بدل شد و تا حدی بر آینده این صنعت تأثیر گذاشت که امروزه تفکیک آن از فرایند تولید به امری ناممکن بدل شده است.
اصولاً کاربرد فناوری‌های نانو، بیوتکنولوژی یا اقسام دیگری از این قسم به این منظور است که در دو حوزه فنی و کیفی با کاهش هزینه تولید و درعین‌حال بالا بردن کیفی محصولات و همگام ساختن آن‌ها با تکنولوژی روز، شرایط مناسبی برای تأمین تنوع سلیقه، کاهش هزینه تولید، افزایش ارزش‌افزوده و گسترش تنوع متریالی فراهم آوریم که در عین پاسخگویی به بازار مصرف، انعطاف کامل با روند رو به رشد و همواره متغیر جهان معاصر از خود نشان دهد.
کاهش هزینه در تولید انبوه، ضرورتی است که صنعت نساجی به‌شدت به آن اندیشه می‌کند. توسعه تکنولوژی به‌ویژه در مراحل تولید و فرآیندهای تکمیلی آن اعم از مواد اولیه که بخش وسیعی از آن به‌صورت طبیعی در حیطه بیوتکنولوژی و بخش دیگر به‌عنوان الیاف صنعتی یا شیمیایی در حوزه فناوری‌های نانو قرار می‌گیرند، به‌خودی‌خود می‌تواند در عین حفاظت از محیط‌زیست، کیفیت و پایداری مواد اولیه و کاربردی به کاهش هزینه سربار نهایی و در نتیجه به ارزان‌سازی و رقابت‌پذیری محصول بیانجامد.
در بخش بیوتکنولوژی، اصلاح ارگانیزم مواد خام و تولید مواد جدید از جمله بیوپلیمرها، الیاف‌های پروتئینی و سلولزهای باکتریایی در کنار تنظیم طیف‌های رنگ طبیعی، اصلاح نژاد و مناسب‌سازی تغذیه دام و… مهم‌ترین مراحل پیش‌تولید پوشاک به شمار می‌آید که با به‌کارگیری تکنولوژی روز می‌توان به نسبت قابل‌توجهی در دقت و کیفیت آن تأثیر گذاشت.
استفاده از فناوری نانو که البته نقش چندانی در کاهش هزینه ایفا نمی‌کند، به‌منظور تأثیر بر کیفیت مواد، خواص الیاف و مقاوم‌سازی آن‌ها در برابر عوامل تخریبگر محیطی مانند نور خورشید، گردوغبار، آب، سایش و عواملی چون شستشو و تماس با مواد شیمیایی صورت می‌پذیرد که به افزایش عمر مفید یک محصول انجامیده و تنها در این زمینه است که می‌تواند به عامل غیرمستقیمی در کاهش هزینه‌های بازار مصرف در درازمدت بدل شود.
فناوری نانو در بازارهای تخصصی نیز کاربرد دارد از آن می‌توان برای تهیه مواد اولیه برای دوخت لباس‌های ایمنی مقاوم در برابر ضربه، لباس‌های کار، آتش‌نشانی، جلیقه‌های ضدگلوله، لباس‌های مقاوم در برابر آلودگی‌های میکروبی و شیمیایی و… استفاده فراوانی نمود.
تکنولوژی در ابعاد دیگری نیز در پوشاک نمود یافته است. از آن جمله می‌توان به کارکردی اشاره داشت که امروزه تحت عنوان لباس‌های هوشمند سرفصلی جدید از انواع پوشاک را به خود اختصاص داده است.
تجربه لباس‌های هوشمند در ابتدای امر نوعی تجربه تفریحی بود که چندان جدی انگاشته نمی‌شد و به‌نوعی تصویر غلو شده از استفاده روزمره از تکنولوژی به شمار می‌آمد. به‌تدریج اما در پی رشد صنعت الکترونیک، برای این قبیل از لباس‌ها کارکردهایی منظور شد که آن‌ها را از حیطه تفننی لباس‌های لوکس به عرصه‌های جدی‌ای چون ارتش، بهداشت و درمان، علوم فضایی و… وارد نمود.
گروهی از این لباس‌ها می‌توانند شخص را از بروز انواع بیماری‌ها از قبیل دیابت، بیماری‌های قلبی – عروقی، صرع، آلزایمر و… آگاه کرده، با تنظیم ضربان قلب برای بیمارانی که در معرض انواع بیماری‌های قلبی هستند و انتقال انواع داده‌ها شامل شدت دمای بدن، تعداد ضربان. شرایط تنفس، افزایش استرس‌های عصبی و… به تلفن همراه افراد خانواده یا پزشک معالج نسبت به وضعیت‌های خطرآفرین هشدار داده و به‌وسیله آلارم‌ها و پیام‌های هشداردهنده و فیبرهای هوشمندی که اتصال بیمار با پزشک را مهیا می‌سازد، امکان امدادرسانی را برای عابران یا افرادی که در اطراف بیمار قرار دارند فراهم سازد. همچنان که پیش از وقوع خطر نیز فرد بیمار را از وضعیت جسمی خود، آگاه ساخته و راهکارهای درمانی مناسب را به او ارائه می‌دهند.
لباس‌های مجهز به مکان‌یاب برای افراد نابینا، لباس‌های هوشمند مجهز به سامانه‌های کیفیت‌سنجی آلودگی هوا برای افراد کم‌توان تنفسی و قلبی، لباس‌های فوق هوشمند نظامی با انواع متنوعی از کارکرد، لباس‌های ویژه تمرین‌های ورزشی و… انواع متنوعی از این قبیل پوشاک است که هر روزه بر تنوع و کمیت آن افزوده می‌شود.
تعبیه حس‌گرهای مکان‌یاب یا حرارت‌سنج برای یافتن افرادی که ممکن است به هر دلیلی امکان بازیابی نشانی منزل خود را نداشته باشند یا در یک اتفاق هولناک نظیر افتادن در چاه، گم‌شدن در بیابان، مدفون شدن در زیر آوار یا قرارگیری در کانون حریق و… گرفتار آمده باشند، از جمله دیگر کارکردهایی است که لباس‌های هوشمند در پی دستیابی به آن هستند.
این لباس‌ها به‌ویژه در علم پزشکی و بعدازآن علوم فضایی و سپس نظامی عرصه‌های جدی‌تری را تجربه نموده‌اند و همه‌روزه اخبار جدید و امیدوارکننده‌ای از انواع کاربردها لباس هوشمند در این قبیل از دانش‌ها در عرصه‌های عمومی منتشر می‌شود که بیش‌ازپیش لزوم جدی انگاشتن این دانش نوین را گوشزد می‌کند.
جدای از کارکرد علمی، لباس‌های هوشمند همچنان عرصه تنوع‌طلبی و تفریح هستند و تعبیه انواعی از اقلام الکترونیک از قبیل کیت‌های موسیقی، رقص نور، گوشی‌های همراه هوشمند، راهنماهای صوتی و تصویری گردشگری و… می‌توانند در القاء یک حس خوب به فرد نقش مؤثری را ایفا نمایند.
